Hemoroid hastalığı, anüs ve alt rektumun (kalın bağırsağın son kısmı) içinde ve çevresinde bulunan genişlemiş damarlardır. Damarları destekleyen dokular gerilir. Sonuç olarak da, genişleyen damarların duvarları incelir ve kanarlar. Gerilim ve basınç devam ederse, zayıflayan bu damarlar dışarı doğru sarkarlar. Yerleşim yerlerine göre hemoroid hastalığı iç ve dış olarak ikiye ayrılırlar.
Dış hemoroid hastalığı anus yakınlarında olur ve çok hassas cilt ile üzerleri örtülüdür. İçlerinde pıhtılaşmış kan yoksa genellikle ağrısızdırlar.
Tromboze dış hemoroid, anal ciltte bulunan dış hemoroidin içerisinde kan pıhtısının oluşmasıdır. Eğer pıhtılar büyükse çok ciddi ağrıya neden olabilir. Makatta ağrılı bir kitle meydana gelebilir ve ilk 48 saat içerisinde daha da kötüleşebilir. Genellikle ağrı daha sonraki birkaç gün içerisinde azalır. Eğer Tromboze hemoroidin üzerindeki cilt açılırsa kanama meydana gelebilir.
İç hemoroidler anüsün içinde meydana gelirler. Ağrısız kanama ve dışkılama sırasında dışarı sarkma en sık bulgularıdır. Ancak tamamen sarkar, anüste sıkışır ve içeri tekrar ittirilemezse, iç hemoroidler de ciddi ağrıya sebep olabilir.
Hemoroidler ile İlgili Gerçekler
- Hemoroid hastalığı en sık rastlanılan rahatsızlıklardan biridir.
- Milyonlarca kişi bundan muzdariptir.
- Ortalama bir hasta hemoroid tedavisi için başvurmazdan önce uzun bir süre bu hastalıktan dolayı rahatsızlık yaşamıştır.
- Tedavi metodlarındaki gelişmeler sayesinde bazı tür hemoroidler bugün çok daha az ağrılı metodlar ile tedavi edilebilmektedirler.
Nedenler
Hemoroid hastalığının nedeni tam olarak bilinmemektedir. Dik pozisyondayken rektumdaki damarlara çok fazla basınç olmaktadır ve bu dışarı sarkmanın potansiyel bir nedeni olabilir. Rol oynayan diğer sebepler:
- Yaşlanma
- Kronik kabızlık veya ishal
- Gebelik
- Ailesel
- Dışkılama sırasında çok ıkınmak
- Barsak boşaltıcı lavmanların çok fazla kullanılması
- Tuvalette çok fazla vakit geçirmek
Bulgular
Aşağıdakilerden herhangi biri hemoroid hastalığının bulgusu olabilir:
- Dışkılama sırasında kanama
- Dışkılama sırasında sarkan bir kitle
- Anal bölgede kaşıntı
- Anal bölgede ağrı
- Hassas şişlik
Cerrahi Dışı Tedavi
Tedavinin bir cerrah tarafından değerlendirilmesinden sonra başlanması gerekir. Hafif şikayetler genellikle cerrahi gerekmeksizin tedavi edilebilir. Bu şekilde ağrı ve şişlik genellikle iki ila yedi gün arasında azalır. Sert olan şişliği inmesi ise 4-6 hafta arasında bir süre alır.
Tedavide;
Lifli gıdalardan zengin beslenmek ve ayrıca satılan lif desteği içeren ilaçlar (25-35 gram lif/gün) ile dışkının yumuşak ve şekilli hale getirilmesi,
Aşırı ıkınmadan kaçınılarak hemoroid hastalığı üzerinde olan basıncın azaltılması ve dışarı çıkmasının engellenmesi,
Bol su içilerek büyük abdestin daha kolay atılmasının ve iyileşmeye yardımcı olunması,
10-20 dakikalık ılık oturma banyolarının günde birkaç kez yapılması ve böylece iyileşmeye yardımcı olunmasına dikkat edilir.
Cerrahi Tedavi
Eğer tromboze hemoroidden kaynaklanan ağrı çok şiddetliyse, doktorunuz hemoroid ve/veya pıhtıyı küçük bir kesi ile almayı tercih edebilir. Bu işlemler lokal anesteziyle yapılabilir.
Band Ligasyon: Bu tedavi yöntemi dışkılama sırasında dışarı çıkan iç hemoroidlerin tedavisinde iyi sonuç verir. Küçük bir lastik hemoroidin köküne yerleştirilerek, kan akımı kesilir. Birkaç gün sonra hemoroid ve band kendiliğinden düşer. Oluşan yara bir iki hafta içerisinde iyileşir. Hafif bir rahatsızlık hissi veya kanama meydana gelebilir. Bazen bu tedavide yapılan işlemin tekrarlanması gerekebilir.
Enjeksiyon ve Koagülasyon: Bu yöntem kanayan ancak dışarı çıkmayan hemoroidlerin tedavinde kullanılır. Her iki yöntem de nispeten ağrısızdır ve hemoroidlerin küçülmesini sağlar.
Stapler ile Hemoroidopeksi: İç hemoroidin kökünün biraz üzerindeki kalın barsak dokusunun stapler adı verilen özel bir alet ile çepe çevre kesilip alınması ile hemoroid dokusunun yukarı çekilmesi esasına dayanır. İç hemoroidler için kullanılan bir yöntemdir, dış hemoroidlerde kullanılmaz. Bu yöntem genel olarak band ligasyondan daha ağrılı, hemoroidektomiden daha az ağrılıdır.
Hemoroidektomi: Bu yöntemde kanayan ve dışarı sarkan hemoroid dokusu cerrahi olarak tamamen alınır. Vakaya göre hastanede yatış ve istirahat gerekebilir. Popüler inanışın aksine, lazerli yöntemler bu cerrahi yöntemlere göre bir üstünlük taşımaz. Lazer cerrahi daha pahalıdır ancak daha az ağrılı değildir.
Hemoroidektomi şu gibi durumda kullanılabilir;
- Dış hemoroidlerde mükerer kez oluşan pıhtılar,
- İç hemoroidlerin tedavisinde ligasyonun etkili olmadığı haller,
- İçeriye itilemeyen hemoroidler,
- Kronik kanama varsa.
Hemoroid kansere yol açar mı?
Hemoroid hastalığı kolon kanser riskini artırmazlar ve de neden olmazlar. Ancak, çok ciddi bazı hastalıklar hemoroid hastalığı benzer bulgular verebilir. Hemoroid hastalığı tamamen iyileşse bile, cerrahınız başka bir takım tetkikler isteyebilir. Rektal kanamanın diğer nedenlerinin araştırılması için kolonoskopi istenebilir.